Technische haalbaarheidsstudie door vooraanstaande ingenieursbureaus
De ondergrondse Einstein Telescope wordt Europa’s meest geavanceerde observatorium voor zwaartekrachtsgolven. Vier internationale adviesbureaus gaan onderzoeken of de bodem van de Euregio Maas-Rijn geschikt is om de Einstein Telescope te huisvesten.
De Einstein Telescope is van groot belang voor de natuur- en sterrenkunde, en wordt een van ‘s werelds gevoeligste observatoria voor zwaartekrachtsgolven. Nederland, België en Duitsland onderzoeken samen of ze dit observatorium van wereldklasse kunnen huisvesten in hun grensgebied, de Euregio Maas-Rijn.
In opdracht van het Nederlandse onderzoeksinstituut Nikhef gaat nu een technische haalbaarheidsstudie over de Einstein Telescope van start. Het Nederlandse adviesbureau Tunnel Engineering Consultants (TEC), een permanente joint venture tussen Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos, zal hiervoor de technische haalbaarheidsstudie uitvoeren in samenwerking met de Zwitserse bureaus Amberg en Lombardi, en het Belgische Tractebel.
Ondergronds observatorium
De Einstein Telescope krijgt een driehoek van drie vacuümgangen, elk tien kilometer lang, op 250 tot 300 meter onder het aardoppervlak. Daar worden met gevoelige lasers en trillingsvrij opgehangen spiegels continu zwaartekrachtsgolven gemeten.
De Einstein Telescope zal duizend keer meer zwaartekrachtsgolven detecteren dan zijn voorgangers. Door die rimpelingen in de ruimtetijd te meten, willen wetenschappers zwarte gaten horen botsen en kennis opdoen over het vroege heelal, vlak na de oerknal.
Hans de Wit, algemeen directeur van TEC: “De Einstein Telecope is uniek in de wereld, het is wetenschap van de bovenste plank en wij zijn er ontzettend trots op dat we met onze kennis en ervaring mogen bijdragen aan dit iconische observatorium.”
Ideale locatie
De locatie in het grensgebied van Nederland, België en Duitsland is geselecteerd omdat de zachte bovengrond van dit gebied trillingen door menselijke activiteit aan het oppervlak tegenhoudt, zodat het ondergrondse observatorium ongestoord kan meten.
Het grensgebied vormt het hart van een Europese topregio, met veel universiteiten dichtbij in Nederland, België en Duitsland. Ook is er een netwerk van hightech bedrijven met expertise in de benodigde precisietechnologie. Dit netwerk van kennisinstellingen en techniekexperts vergroot de aantrekkelijkheid van de Euregio Maas-Rijn als vestigingslocatie.
TEC onderzoekt onder meer de geschiktheid van de ondergrond, de beste positie van de drie punten van de driehoek én alle technische uitdagingen rond het bouwen van tunnels op diepte, met alles wat daarbij komt kijken.
Hans de Wit, algemeen directeur van TEC vult aan: “Wereldwijd staan we bekend als marktleider op het gebied van tunneltechniek en -ontwerp, het is het DNA van ons bedrijf, daarom zijn we verheugd deze expertise in te zetten om de haalbaarheid van deze locatie voor de Einstein Telescoop te beoordelen.”
Uiteindelijk zullen de drie landen op kabinetsniveau besluiten of ze zich kandidaat stellen als mogelijke locatie. Ook het Italiaanse eiland Sardinië heeft interesse om de Einstein Telescope te huisvesten. Naar verwachting wordt in 2025/2026 op Europees niveau de definitieve locatiekeuze gemaakt.
René Zijlstra, Business Development Director bij TEC: “Een iconisch project als de Einstein Telescope is grensverleggend, zowel wetenschappelijk als qua civieltechnische uitdagingen. Iets als dit bestaat in de hele wereld gewoon nog niet. Dus het is geweldig dat wij op ons vakgebied mogen aantonen dat het kan, en hoe het kan.”
