Fonds grootschalige wetenschappelijke infrastructuur steunt LISA en Einstein Telescope
Een Nederlands onderzoeksconsortium onder leiding van SRON krijgt een subsidie van de Nederlandse onderzoeksfinancier NWO om techiek te ontwikkelen voor de ruimtemissie LISA van ESA en NASA. LISA is de eerste ruimtedetector voor zwaartekrachtsgolven. Ook de aardse variant Einstein Telescope profiteert van het onderzoek.
“State-of-the-art wetenschappelijke onderzoeksfaciliteiten hebben een enorme aantrekkingskracht op (jong) talent en zijn een impuls voor de sterke positie in Europa en in de rest van de wereld”, aldus de Nederlandse minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). Minister Dijkgraaf gaf op 24 april het startschot voor 9 grote wetenschappelijke projecten, waaronder een subsidie voor het ruimteproject LISA.
Over LISA
De Laser Interferometer Space Antenna (LISA) bestaat uit drie ruimtevaartuigen die vanaf 2035 achter de Aarde aan rond de Zon zullen vliegen. Door continu hun onderlinge afstanden te meten met laserstralen detecteren ze zwaartekrachtsgolven uit het heelal. In de ruimte kan LISA haar armen uitstrekken tot 2,5 miljoen kilometer, waarmee ze langere golflengtes waarneemt dan detectoren op aarde.
Als consortiumleider gaat SRON samen met Nikhef, Radboud, Universiteit Leiden, UvA, Universiteit Utrecht, TNO, Universiteit Maastricht en RUG bouwen aan de fotodiodes (LISA’s ‘ogen’), software, het richtmechanisme en de bijbehorende uitleeselektronica.
Ontwikkeling waardevol voor Einstein Telescope
Tijdens het ontwikkelen van de benodigde techniek voor de drie met lasers verbonden satellieten van LISA doen de betrokken instituten ook kennis en kunde op die nuttig is voor de ontwikkeling van het huidige test- en ontwikkellab ET Pathfinder en de toekomstige Einstein Telescope. Het gaat dan bijvoorbeeld over mechatronica, halfgeleidertechnologie en ruisarme elektronica.
NWO kent de subsidie van twaalf miljoen Euro toe in het kader van de Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur. In deze ronde zijn negen voorstellen goedgekeurd.
Afbeelding: artistieke impressie van de ruimtemissie LISA van ESA en NASA.
Credit: University of Florida / Simon Barke (CC BY 4.0)
