Subsidie voor vervolgstudies bodem goedgekeurd
Recent bevestigden de eerste metingen dat de Limburgse bodem ‘stil genoeg’ lijkt voor de Einstein Telescope. Nu is ook de Europese subsidie voor het vervolgonderzoek goedgekeurd. Onder leiding van de Universiteit van Luik gaan 11 instituten uit Nederland, België en Duitsland de bodem van de Euregio Maas-Rijn verder in kaart brengen. Ook gaan ze werken aan een cryogene spiegel voor de Einstein Telescope op ware grootte.
Van grondwater tot ‘de driehoek’
De bodemstudie loopt van begin 2020 tot eind 2022. De onderzoekers werken aan een ondergronds monitoringssysteem en een model. Hiermee kunnen ze zaken als grondwaterstanden en mogelijke aardbevingen in de regio nauwkeurig monitoren en voorspellen. Het onderzoek zal ook laten zien waar de Einstein Telescope precies zou kunnen komen. Hiervoor is een gelijkzijdige driehoek met zijden van 10km nodig op 200-300 meter diepte. Factoren die meespelen zijn onder andere het type ondergrond, de stabiliteit van de bodem en grondwaterfluctuaties op bepaalde plekken.
Frank Linde is vanuit Nikhef projectleider voor de Einstein Telescope en is enthousiast: “Fantastisch dat dit project is gehonoreerd. Hiermee kunnen we een ontbrekend puzzelstuk in onze ambitie realiseren: het bepalen van de optimale locatie voor de Einstein Telescope in de grensregio.”
Frédéric Nguyen is hoogleraar Toegepaste Geofysica aan de Universiteit van Luik. Hij licht toe waarom dit onderzoek nodig is: “Diepteboringen en grootschalig geofysisch onderzoek zijn prijzig. Over het algemeen is de informatie over de ondergrond daardoor versnipperd. Niet alleen hier, maar op veel plaatsen in Europa en de wereld. Vandaar dat we initiatieven ontwikkelen om de ondergrond beter in kaart te brengen.”
Hij vertelt ook wat het onderzoek in het algemeen kan opleveren: “We zullen nieuwe inzichten krijgen in de geologie, het grondwater en de seismische omstandigheden. Dit is belangrijk voor de maatschappij, omdat de ondergrond onze ‘hoofdleverancier’ is van veel natuurlijke bronnen, zoals water, mineralen en energie. Maar ook omdat de bodem grote civieltechnische structuren kan huisvesten. Met dit onderzoek kunnen we geologische risico’s verkleinen, waaronder risico’s die te maken hebben met aardbevingen.”
Innovatieve spiegel
Er is ook geld toegekend voor innovatie voor zwaartekrachtsgolfdetectoren. De instituten gaan onderzoek doen naar betere spiegels, vacuüminstallaties en trillingsdemping. In Luik komt hiervoor een opstelling van een siliciumspiegel voor de Einstein Telescope op ware grootte. De gekoelde siliciumspiegels zijn een innovatie ten opzichte van bestaande zwaartekrachtsgolfdetectoren. Ze hebben minder last van ruis en vergroten daardoor de nauwkeurigheid. De opstelling is een aanvulling op het onderzoek dat gaat plaatsvinden met R&D-lab ETpathfinder.
Partners in Nederland, België en Duitsland
Het onderzoek wordt uitgevoerd door een consortium van 11 partners in Nederland, België en Duitsland, aangevoerd door de Universiteit van Luik. Het gaat om: Université de Liège, RWTH Aachen, UHasselt, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, NMWP Management GmbH, Fraunhofer-Gesellschaft zur Förderung der angewandten Forschung e.V., KU Leuven, Nikhef, KNMI, UCLouvain en Universiteit Maastricht. Als satellietpartners zijn ook Université Libre de Bruxelles, Vrije Universiteit Brussel, UGent, Universiteit Antwerpen en Université de Mons betrokken. Veel Belgische, Duitse en Nederlandse bedrijven hebben ook aangegeven dat ze het initiatief steunen.
Het totale budget voor het goedgekeurde project is 15 miljoen euro. Ongeveer de helft daarvan bestaat uit de toegekende Interreg-subsidie. De rest van de subsidie is – op een enkele validatiestap na – rond. Bijdragen zullen in ieder geval komen van het Nederlands Ministerie van Economische Zaken, Noordrijn-Westfalen, Provincie Vlaams Brabant, Provincie Nederlands Limburg, Provincie Belgisch Limburg, Vlaanderen en Wallonië.
